Luật thuế GTGT mới nhất hiện nay vẫn là luật thuế giá trị gia tăng số 13/2008/QH12 ban hành ngày 03/06/2008 và được sửa đổi bổ sung một số điều theo Luật sửa đổi số 71/2014/QH13 áp dụng từ kỳ thuế 1/1/2015.

Luật thuế giá trị gia tăng 2008 quy định các nội dung cơ bản của một sắc thuế như đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, phương pháp tính thuế, căn cứ tính thuế, thuế suất, kê khai và hoàn thuế.

Đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng

• Đối tượng chịu thuế GTGT gồm: Hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tại Việt Nam.
• Hàng hóa dịch vụ mua của tổ chức cá nhân nước ngoài , hàng hóa hóa nhập khẩu

Chú ý:

Tiêu dùng tại Việt Nam: Dịch vụ được tiêu dùng liên quan tới Việt Nam.

I.  Đối tượng không chịu thuế GTGT

• Các sản phẩm và dịch vụ nông nghiệp chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu: Sản phẩm trông trọt chăn nuôi, nuôi trông thủy hải sản, sản phẩm giống vật nuôi cây trồng, tưới tiêu, nạo vét kênh mương, sản phẩm sản xuất từ muối
• Quyền sử dụng đất, nhà ở thuộc sở hữu nhà nướ c
• Dịch vụ bảo hiểm và ngân hàng: bảo hiểm nhân thọ,vật nuôi cây trồng, dịch vụ cấp tín dụng, kinh doanh chứng khoán, dịch vụ tài chính phát sinh
• Dịch vụ công ích: y tế, bưu chính viễn thông công ích, dịch vụ công cộng vệ sinh thoát nước, dạy học, dạy nghề, vận chuyển hành khách bằng xe bus,
• Hoạt động hình thành từ vốn ngân sách, viện trợ: Phát sóng truyền thanh truyền hình, duy tu sửa chữa bằng nguồn vốn góp của nhân dân, vốn viện trợ nhân đạo đối với các công trình văn hóa
• Xuất bản và phát hành: báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, sách chính trị, sách giáo khoa, giáo trình, sách văn bản pháp luật, sách khoa học – kỹ thuật, sách in bằng chữ dân tộc thiểu số và tranh, ảnh, áp phích tuyên truyền cổ động, kể cả dưới dạng băng hoặc đĩa ghi tiếng, ghi hình, dữ liệu điện tử; in tiền.
• Hàng hóa xuất nhập khẩu bao gồm:

+ Trong nước chưa sản xuất được cần nhập khẩu: máy móc, thiết bị, vật tư để sử dụng trực tiếp cho hoạt động nghiên cứu  khoa học, phát triển

+ Viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại, quà tặng cơ quan nhà nước

+ Hàng hóa chuyển khẩu:  Tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu, nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất gia công hàng xuất khẩu, hàng hóa mua bán giữa nước ngoài với khu phi thuế quan hoặc giữa các khu phi thuế quan với nhau

+ Vàng nhập khẩu dạng thỏi, miếng chưa được chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác.

+ Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến theo quy định của Chính phủ.

• Hàng hóa phục vụ quốc phòng an ninh: vũ khí, tài nguyên
• Sản phẩm chuyển giao: Công nghệ, trí tuệ,
• Hàng hóa dịch vụ khác: Hàng hóa của cá nhân kinh doanh có mức thu nhập bình quân tháng thấp hơn mức lương tối thiểu chung đối với tổ chức, doanh nghiệp trong nước

Chú ý: Bổ sung một số đối tượng không chịu thuế áp dụng năm 2015 trong thông tư 26/2015/TT-BTC gồm:

• Phân bón
• Thức ăn cho gia súc, gia cầm, thủy sản và thức ăn cho vật nuôi khác
• Tàu đánh bắt xa bờ là tàu có công suất máy chính từ 90CV trở lên làm nghề khai thác hải sản
• Máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp

II.  Thuế suất thuế gia trị gia tăng

Thuế suất 0%:

Đối tượng áp dụng thuế suất 0% gồm:

• Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế
• Hàng hóa dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng khi xuất khẩu không bao gồm: Chuyển giao công nghệ chuyển quyền sở hữu trí tuệ, dịch vụ tài chinh, ngân hàng, bảo hiểm, dịch vụ bưu chính viễn thông ra nước ngoài, sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoảng sản khai thác chưa qua chế biến

Thuế suất 5%

Thuế suất 5% áp dụng với các đối tượng sau:

• Nước sạch phục vụ sản xuất và sinh hoạt
• Phân bón: Quặng để sản xuất phân bón, thuốc phòng trừ sâu bệnh, chất kích thích tăng trưởng vật nuôi cây trông
• Sản phẩm, dịch vụ nông lâm ngư nghiệp như: Thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm; sản phầm trông trọt chăn nuôi thủy sản, thực phẩm tươi sống chưa qua chế biến; Dịch vụ đào đắp, nạo vét kênh, mương, ao hồ phục vụ sản xuất nông nghiệp; Mủ cao su sơ chế; nhựa thông sơ chế; Sản phẩm bằng đay, cói, tre, nứa, lá, rơm; sản phẩm thủ công;
• Phụ phẩm ngành mía đường: gỉ đường, bã mía, bã bùn,
• Máy móc thiết bị phục vụ môt số ngành nghề như:

+  Nông nghiệp: Máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp

+ Y tế: Thiết bị dụng cụ y tế

+ Giáo dục: Dụng cụ giảng dạy, học tập

+ Văn hóa: Triển lãm, thể dục thể thao, nghệ thuật, phim ảnh

+ Giải trí: Đồ chơi trẻ em

Thuế suất 10%

Thuế suất 10% áp dụng đối với các đối tượng chịu thuế không  áp dụng thuế suất  0% và 5%

III.  Phương pháp tính thuế

Thuế giá trị gia tăng gồm 2 phương pháp tính thuế:

 Phương pháp khấu trừ:

• Nguyên tắc: Số thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ đi số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ
• Đối tượng áp dụng:

+ Cơ sở kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ hóa đơn chứng từ

+ Cơ sở kinh doanh đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ

Phương pháp trực tiếp:

• Nguyên tắc: Số thuế giá trị gia tăng phải nộp được tính bằng doanh thu tính thuế * tỷ lệ
• Đối tượng áp dụng:

+ Cơ sở kinh doanh không có cơ sở thường trú tại VN

+ Cơ sở kinh doanh chưa thực hiện đầy đủ chế độ hóa đơn chứng từ

+ Hoạt động kinh doanh vàng bạc đá quý

• Khấu trừ thuế

Nguyên tắc:

• Khấu trừ toàn bộ đối với:

+Thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa dịch vụ sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh chịu thuế

+ Thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa dịch vụ bán cho tổ chức viên trợ nhân đạo không hoàn lạị

• Phân bổ đối với:

+ Thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa dịch vụ đồng thời sử dụng cho hoạtđọng chịu thuế và không chịu thuế

Điều kiện khấu trừ

• Có hóa đơn giá trị gia tăng, chứng từ nộp thuế
• Có chứng từ thanh toán hợp lệ đối với giá trị hàng hóa trên 20 triệu
• Hàng hóa xuất khấu: có hợp đồng giao kết, cung ứng hàng hóa dịch vụ, hóa đơn, chứng từ thanh toán, tờ khai hải quan

IV.  Hoàn thuế

Doanh nghiệp được hoàn thuế trong các trường hợp sau:

• Cơ sở kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khấu trừ có số thuế trongvòng 3 tháng liên tục chưa được khấu trừ hết

Lưu ý: Theo thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn, thời gian là 12 tháng liên tục

• Thuế giá trị gia tăng hàng hóa dịch vụ xuất khẩu từ 200 triệu đồng trở lên

Lưu ý: Theo thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn, giá trị gia tăng đối với hàng hóa dịch vụ xuất khẩu là 300 triệu trở lên

• Cơ sở kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khấu trừ chuyển đối doanh nghiệp, chủ sở hữu, chấm dứt hoạt động có số thuế GTGT nộp thừa hoặc chưa khấu trừ hết
• Cơ sở kinh doanh hoàn theo quy định

Tổng hợp văn bản về luật thuế giá trị gia tăng mới nhất hiện nay:

Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn về kê khai, hoàn thuế GTGT ban hành ngày 31/12/2013 có hiệu lực từ 1/1/2014;

Thông tư 119/2014/TT-BTC sửa đổi một số điều về hóa đơn chứng từ  ban hành ngày 25/8/2014 có hiệu lực từ 1/9/2014;

Thông tư 26/2015/TT-BTC quy định về thuế GTGT và hóa đơn ban hành ngày 27/2/2015 có hiệu lực từ 1/1/2015.